Omdat het kan: experimenteren met vorm

Recensie Quality Time in het NRC

Quality Time won begin dit jaar de prijs van de jongerenjury tijdens het Filmfestival in Rotterdam. Niet zo gek: de film gaat over angst voor de toekomst, weer thuis gaan wonen, sociale fobieën en vervreemding.

Elke keer als Koen op een familiereünie is, vraagt oom Ben hem om vele plakjes ham te eten en liters melk te drinken, met als gevolg dat Koen kotsmisselijk wordt. Om oom Ben en andere familieleden hun pleziertje te gunnen, stopt hij er niet mee. Liever hen gelukkig zien dan zichzelf. Deze anekdote is een van de vijf verhalen waaruit Quality Timebestaat, Daan Bakkers debuutfilm die begin dit jaar meedeed aan de Tiger Award-competitie van het filmfestival Rotterdam. Bakker won geen beeldje maar ging wel naar huis met een MovieZone Award, de prijs van de jongerenjury. Dat deze jongeren Quality Time bekroonden, is niet gek. De film gaat over millennials en hun problemen: angst voor de toekomst, weer thuis gaan wonen, sociale fobieën, vervreemding en intermenselijk onvermogen.

Lees ook het interview met de regisseur: ’Ik zie zoveel tobbende dertigers om me heen’

Bakker giet deze thematiek in een onconventionele vorm. Zo is Koen uit het eerste verhaal slechts een wit stipje op een verder roodgekleurd vlak. Zijn stem is vervormd en ondertitels maken duidelijk wat precies gezegd wordt. Vervreemding ter illustratie van de van zichzelf vervreemde Koen, maar ook een treffende verbeelding van hét principe waarmee millennials veel van hun gedrag verklaren: omdat het kan.

De trailer.

 

Naarmate Quality Time vordert, wordt de heftige stilering en abstrahering minder. Het vijfde en langste deel is zelfs als realistisch te kenschetsen. In de tweede episode staat de camera op afstand, en verschijnen er tekstballonnen in beeld. Dit deel gaat over Stefaan, een jongen die weer bij zijn ouders is gaan wonen. Om de verveling te verdrijven, begint hij een fotoproject dat ook therapeutisch werkt. Hij gaat terug naar belangrijke plaatsen uit zijn jeugd. En hoewel er veel droge humor in zit, overheerst tragiek. Het lukt Stefaan maar niet om los te komen van dit verleden. Die tragiek zit in alle vijf delen, die in meer of mindere mate absurdistisch te noemen zijn. Kjell gaat per tijdmachine terug naar de plekken waar zijn verlammende sociale angst werd gevormd, en Karel komt thuis nadat hij door aliens is ontvoerd.

Met zijn vernieuwingsdrang sluit Bakker zich aan bij een nieuwe lichting Nederlandse filmmakers die naar wegen zoekt om (licht) te experimenteren met het medium film. Gewoon, omdat het kan. Dat biedt hoop voor de onder de romkom-manie zuchtende Nederlandse filmwereld. Er is wel degelijk een toekomst.

Niets (11+) De nwe Tijd en het Paleis

Op een dag besluit een jongen dat het leven geen zin heeft en dat alles op aarde waardeloos is. Hij staat op uit de klas, loopt naar buiten en gaat in een pruimenboom zitten. Vanaf daar gooit hij voortaan elke dag met pruimen naar de hoofden van zijn klasgenoten. Iets wat ze zo vervelend vinden dat ze hem met alle geweld uit die boom proberen te krijgen. Maar niets lijkt te lukken.
Ze besluiten dat ze hem moeten laten zien dat er wel degelijk iets van betekenis bestaat. In een verlaten loods aan de rand van het dorp wijzen ze naar de nieuwe schoenen van een meisje. “Deze schoenen hebben inderdaad waarde,” zegt ze “maar als ik die hier achterlaat moet jij ook iets van waarde achterlaten”. Zo dagen ze elkaar uit om met steeds grotere offers samen een heuse Berg van Betekenis te maken. En er was niemand die vermoedde dat dat zo vreselijk uit de hand kon lopen.

Niets is gebaseerd op het bekroonde boek van Janne Teller. De voorstelling gaat over fundamentele vragen. Is het leven zinvol of niet? Delen mensen dezelfde waarden? En waar ligt de grens tussen goed en kwaad?

Freek Vielen: “Toen ik het boek las, wist ik meteen dat ik hier iets mee wou doen. Het is zo’n extreem boek en zo gruwelijk in zijn onverbiddelijkheid dat ik er door geprikkeld werd. Ik wou er iets tegenover zetten. Net als de klas wou ik direct bewijzen dat er wel zinvolle dingen bestaan. Dat niet alles waardeloos is. En zo begon ik samen met mijn dramaturge Rosa Vandervost en een fantastische cast mijn eigen Berg van Betekenis te maken”.

naar het boek van: Janne Teller
regie en tekst: Freek Vielen
spel: Tim David, Harald Austbø, Elena Peeters, Judith de Joode, Laura Mentink
componist: Christiaan Verbeek
scenografie: Jozef Wouters
assistent scenografie: Céline Van der Poel
lichtontwerp: Sander Salden
kostuums: Sabina Kumeling
dramaturgie: Rosa Vandervost

kaarten en speellijst:

http://www.hetpaleis.be/agenda/49/De_Nwe_Tijd_HETPALEIS/Niets/