Daar zit hij, op een houten stoeltje. Hij draagt een mooi wit pak, lijkt bescheiden, heeft een vriendelijke glimlach, een keurige dictie. Eerste gedachte: een onberispelijke man. Het is Albert Speer, Hitlers huisarchitect en vertrouweling gedurende de naziheerschappij over Duitsland. Vanaf 1942 was hij ook minister van bewapening. Speer wordt in deze voorstelling gespeeld door Bo Tarenskeen, die ook de tekst en regie op zich nam. Het is een fascinerend beeld in al zijn contrast. Hoe heeft zo’n nette man zo fout kunnen worden? Een onoplosbaar raadsel, maar Tarenskeen doet een goede poging.

Dit is niet de eerste keer dat Tarenskeen de paradoxen en banaliteit van het kwaad probeert te vangen. Als je weet dat eerder theaterwerk van hem studies waren naar het denken en handelen van mannen als Eichmann (2015), Kissinger (2017) en Heidegger (2018) dan is het niet moeilijk om hier een obsessie te ontwaren. In Speer (2019) richt Tarenskeen zijn lopende onderzoek naar de aard van het kwaad op de donkere kant van de ambitie en intelligentie van een kunstenaar. Wat doen extreme rationaliteit, idealisme en een natuurlijke gave voor zelfbedrog met een mens? Albert Speer, die zijn hele leven volhield dat hij in wezen ‘per ongeluk’ aan het roer van een van de meest megalomane en totalitaire bewegingen terecht was gekomen, is dan een prima onderzoeksobject.

In de voorstelling introduceert Tarenskeen een tweede personage. Een kunstcritica (met gepaste steilheid gespeeld door Laura Mentink) die Speer interviewt na zijn gevangenisstraf, zoals dat destijds regelmatig gebeurde. De kunstcritica vertelt ook over haar jeugd, die ze doorbracht in de Amsterdamse Bijlmer – nog zo’n architectonisch arcadia dat finaal mislukte omdat de menselijke maat uit het oog was verloren. Een verhelderend zijpad in een origineel en levendig theateressay.